Wednesday, May 18, 2011

Хэрэглэгч төвтэй маркетинг

Бизнес хийнэ гэдэг мөнгө олохын нэр биш,
Хүний сэтгэлийг татахын нэр юм. Тэгсэн цагт мөнгө өөрөө чамруу урсах болно.
Солонгосын эртний үг

Хүний сэтгэхүйд хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийг зөвхөн стандартаар тогтоодог, үнэлдэг байсан цаг саяхан. Нэг загварын хувцас өмсөж, нэг хэлбэртэй гоймон худалддаг байсан тэр үед барааг хэрхэн хэрэглэгчидэд хүргэх вэ, бид яаж өрсөлдөөнд ялах вэ, бид яавал стандартаас илүү бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ хүргэж чадах вэ гэдэг асуулт ямар утгагүй байв. Хугацаанд нь хүргэх, стандартанд нийцүүлэх гэсэн цөөхөн асуудал дээр худалдааны ажил гардаг байв.
Гэтэл орчин үед таны юу зарж байгаа тань чухал биш, харин ямар үйлчилгээгээр бараагаа баяжуулж хүргэж байна вэ гэдэг маш чухал болжээ. Учир нь зуун хувь бараа гэж огт байхаа больж. Бүтээгдэхүүний сав баглаа, тайлбар, хүргэлт, угсралт, зааварчилгаа, засвар арчлалт, санал сэтгэгдэл, шинэчилэлт, хөгжүүлэлт хийх гээд шат бүр өөр өөрийн үйлчилгээг шаарддаг болжээ. Учир нь дэлхий хавтгай, тэр дундаа цаг хугацаа, орон зайн хязгаарлалт улам бүр багассан, иргэний сэтгүүл зүй, олон нийтийн харилцааны удирдлага зэргээс шалтгаалж таны хийсэн өчүүхэн алдаа маш хурданаар орон зайд хязгаарлагдахүйгээр, хэл соёлын саадгүйгээр олон нийтэд түгэж таны санасаас ч илүү уналт авчрах магадлал маш өндөр болсон. Энд бидний үздэг орчны асар олон өөрчлөлт байгааг та анзаарсан байх, хүн амын өсөлт, хэрэглэгчдийн өсөлтийг даган нийлүүлэгчид, үйлдвэрлэгчид, үйлчилгээ санал болгогчид маш олон болсон бөгөөд энэ бүхнийг холбосон маш олон мэдээлэл харилцааны хэрэгслийн тусламжтайгаар тэд бүгд хооорондоо өрсөлдөгчид болж том, жижиг, хаана байрлаж байгаа зэргээс улам бүр хамааралгүй болж байгаа нь илт. Энэ бүхэн бүтээгдэхүүний амьдралын мөчлөг богиносож, та зах зээлээс нэг гарсан бол маш хурдан мартагдах болно. Өнөөдөр хэдхэн жилийн өмнө сонсдог байсан халаасны кассет тоглуулагч, халаасны сд тоглуулагч, тэр байтугай уолкмэнийг хүмүүс санадаг болов уу. Нээрээ ийм зүйл байсан даа гэж санахаас цаашгүй болсон нь илт.
Энэ бүхнээс нэг дүгнэлтэнд хүрч болно. Энэ нь бүх зүйл хэрэглэгчид мэдээлэл маш хурдан хүрч болох бөгөөд нөгөө талдаа хэрэглэгчийн санаа бодлыг та маш хурдан маш олон замаар сонсож болно. Энэ нь шууд утгаараа хэрэглэгч таны юу хийхийг, хаана хүрэхийг, ямар өөрчлөлт хийхийг шууд утгаар заахгүй ч тэдний хүсэл, дуу хоолой нь таныг хөтлөхөд хүрнэ. Учир нь та тэдэнгүйгээр хэн ч биш. Энд улсын өмчийн эрчим хүчний станц үнээ өсгөж буулгах тухай биш таны иддэг талх, таны гар утасны үйлчилгээ үзүүлэгч компаний тухай ярьж байна гэдгийг санаарай. Эндээс хэрэглэгч төвтэй маркетингийн удирдлагын асуудал босч ирсэнийг  сайн ойлгож байгаа биз. Үүнийг нөгөө талаас нь тайлбарлах хүмүүс байдаг. Тэдний хүсэл бүрийг биелүүлэх боломжгүй, эсвэл тэд юу хүсч байгаагаа мэддэггүй гэх зэргээр олон асуудал бий. Форд Моторсийг үндэслэгч Генри Форд хэлэхдээ: “Хэрвээ бид хэрэглэгчдээ сонссон бол тэд илүү хүрдан, бат бөх тийм морин тэрэг хүсэх байсан” гэж хэлжээ. Тиймээ үнэхээр хэрэглэгчид морин тэрэг хүсэх байсан. Гагцхүү тэдний илүү хурдан, бат бөх гэсэн хүсэл мөрөөдөл дээр нь Генри форд авто хөдөлгүүр буюу шинжлэх ухааны дэвшлийг ашигласнаараа тэр амжилтанд хүрч өдгөө форд мустанг, форд экспедшн зэрэг хүлгүүдийг машин сонирхогч хүн бүр мэдэх бизээ. “Ирээдүйн бүтээгдэхүүн= Таны бизнесийн төсөөлөл+Хэрэглэгчийн хүсэл, төсөөлөл+Шинжлэх ухаан техникийн дэвшил” гэсэн бяцхан гаргалгааг хэрэглэгч төвтэй маркетингийн удирдлага авч үзээд байгаа билээ. Таны бизнесийг завь гэж төсөөлбөл хаана хүрэхийг та хүсч байгаа ч таныг татах гэрэлт цамхаг нь хэрэглэгчид, завьний сэлүүр нь шинжлэх ухааны дэвшил гэж би боддог.
Маркетингийн энэхүү хандлага мэдээлэл, хувь хэрэглэгчийн зах зээл бүтээгдэхүүний зах зээл, түүний дагалдах бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнд илүү түлхүү нэвтрэн оржээ. Хүн бүрийн олон хүсэл эрмэлзэл, төсөөллийн тусламжтайгаа бараа бүтээгдэхүүн, түүний үйлчилгээний тоо хэмжээ олширч тэр хэрээрээ таны үйлдвэрлэж буй бүтээгдэхүүн, үзүүлж буй үйлчилгээнд тань орлох, орлуулах бүтээгдэхүүн ихсэж байгааг ойлгох хэрэгтэй.  Үүнийг бид холоос хайх хэрэггүй юм. Байрны гадаах зэрэгцээ 3 дэлгүүрээс та тод харж болно. Аль нь их хүнд үйлчилж, түүгээр орж гарч байна тэрхүү дэлгүүрийн худалдагч хүмүүстэйгээ харилцаа үүсгэж, дахин худалдан авалт, урвуулалтыг ашиглаж чадаж байгааг та анзаарч болно. Тэд хурдан үйлчлэх, бусад дэлгүүрийг бодвол үнэнд уяан хатан ханддаг, барааны тухай аливаа мэдээллүүд нь тодорхой эсвэл үйлчилгээний заал нь тохитой, өрөлт нь сайн байж мэдэх юм. “Та худалдагч бүсгүй эсвэл залуу нь хөөрхөн байсан болов уу гэж тааж байна уу :P ” Энэ бүгдийн уг сүнс нь хэрэглэгчдэд тухайн дэлгүүр ямар нэг өдөөлт өгч, таатай санагдаж байгаагаар тайлбарлагдана.
Маркетингийн үйл ажиллагааг бүхэлд нь авч үзвэл нэгд ашиг олж, эздэд таалагдах ёстой, өөрөө зөв сайн, нийгмийн сайн сайхны төлөө хийсэн юмтай үлдэж менежерүүд бид сэтгэл хангалуун байх ёстой, хамгийн сүүлд нь хамгийн чухал нь хэрэглэгчид сэтгэл хангалуун, дахин үйлчлүүлэх хүсэлтэй, тэдний хүсэл мөрөөдөл, төсөөллийг биелүүлдэг байх хэрэгтэй гэсэн гурван талт үйл ажиллагаа гэж үзвэл зохистой гэж бодно. Ардчилсан улс орон олон тулгуурт гадаад бодлого хэрэгжүүлдэгийн адил бизнес эрхлэгчид ч бас хамгийн чухал тулгуураа хэрэглэгчээ болгож тэдний өсөлтийг өөрийн өсөлт болгож байх хэрэгтэй. Тэд ухаалаг, эрмэлзэлтэй, тэдэнд таны бизнес өдөр тутмынх нь хэрэгцээ болдог, магадгүй тэд таны “бүтээл”-ээр бахархдаг, хайрладаг байх нь таны зах зээл дээр амьд үлдэх хамгийн том баталгаа болно гэдэгт итгээрэй.
Таны бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хүлээн авч, хэрэглэж, хайрлаж, үнэнч шүтэн бишрэгч байнгын үйлчлүүлэгч болсон тэр хүмүүсийг та бий болсон цагт мөнгө таньруу өөрөө урсан орох болно.

Tuesday, May 17, 2011

Өвөрмонгол хүү

Саяхан хуучны танил ахтайгаа уулзав. Монголд нэр хүндтэй, олны танил, гадагшаа явж галуу шувууны мах идэж үзсэн, 2 хүүхдээ америкт сургадаг өөрөө бол мэргэжилдээ хүлээн зөвшөөрөгдсөн нэгэн. Намайг анх нэгэн ӨвөрМонгол ахтай танилцуулсан, миний амьдалд өөрчлөлт авчрахад тусласан хүн байгаа юм. Саяхан урагшаа яваад иржээ, Миний анхны захирал өөрийн танил өвөрмонголынхоо урилгаар Бээжинд очиж хэд хоног амарч. Тэгээд ирээд надад нэгэн сонин дуулгав.
Урд намайг ажиллах хугацаанд миний жолооч, хэлмэрч, бас ах шиг минь явсан нэгэн өвөрмонгол хүний тухай. Захиралтай хамт залуудаа нутгаасаа гарч бээжин бараадан амьдралаа залгуулсан жирийн л өвөрмонгол одоо ч гэсэн эгэл жирийн амьдрах дуртай нэгэн. Надтай хүний амьдралын утга учир, урлаг уран сайхан, Монголчууд, өвөрмонголчууд, түүх, за бүр хүүхэн ч ярьж явлаа. Өөрөө залуудаа нэг өвөрмонгол хүүхэнтэй танилцаад ганц хүүтэй болсон нь өнөөдөр бээжингийн дунд сургуулийн 6-р ангид сурч байгаа бөгөөд тэр хүү өнөөдөр сургуульдаа гайхагдаж байгаа тухай мэдээ сонссон юм.
Сургуулийнхан нь зүгээр л Монгол гэж хочилдог гэнэ. Муулж байгаа хэрэг биш зүгээр л төрцөн амьтан гэж байгаа нь тэр гэнээ. Учир нь сургуульдаа орсоноосоо хойш математик, англи хэл 2тоо гойд бөгөөд сургуульд нь түүнтэй өрсөлдөх хүн байдаггүй, байнга л гоц оноо авч түрүүлдэг гэнэ. Мөн нахиад аялгууны хятад хэлэндээ тун сайн бөгөөд мөн тэргүүн байрыг нэг хятад хүүтэй булаацалддаг, гэртээ ирээд нанхиадаар ярихаар аав, хойд ээж 2 нь ойлгодоггүй гэнэ. Гэтэл мань ах сүүлийн 10 жил бээжинд ажиллаж, амьдарч байгаа багадаа хятад сургуульд төгссөн хүн шүү дээ. Хойд ээж гэсэн нь ийм учиртай. Ахын урьдах эхнэр нь автын осолд ороод газар дээрээ нас баржээ. Харин өвөр дээрээ авч явсан хүүгээ өөрөө биерээ нөмөрч амьд гарсан ч хүү маш муу бараг л бурханы авралаар амьд гарсан гэдэг. Өнөөдөр тэр ах маань хүүгээрээ бахархаад Монгол хүний зангаар жаахан юм уугаад сэтгэл нь хөөрч хуучилсан нь энэ.
Бээжингийн өмнөд 4 дүүргийн нансанхуанд амьдарч байгаа жирийн л өвөрмонгол айл. Тэр жил намайг нэг арьсан дээрх Чингис хааны зурагтай сувенир өгч явуулахад жигтэйхэн баярлаад гэртээ хадсан байна гэсэн. Намайг байх ахуйд хэлж асан. Шинэбаяраа чи бол сайн залуу, ухаантай ч залуу гэхдээ чи хүн загнаж дарга болох болоогүй, чи хүнд загнуулж чаддаг болсон хойноо чи хүн загнаж сурнаа гэж хэлснийг нь одоо ч санаж байна. Одооны эхнэр нь манай компанид тогоо ч, нөхөр нь жолооч хийгээд амьдраад л байдаг юм. Ганц хүү нь эрдэнэ нь болсон амьтан.
Өвөрмонголчуудыг бид муулаад л байдаг. Уулын мод урттай богинотой гэгчээр тэр дундаас нь сайнтай нь олж нөхөрлөсөн мэт санагддаг. Надтай хамт2 өвөрмонгол залуу, нэг бүсгүй хамт байсан бөгөөд 3 уулаа пиво уухаараа Монгол, Улаанбаатар гоё уу гэж надаас чинь сэтгэлээсээ асуудагсан. Гэтэл тэд бас тэнд Монгол гэсэн нэрийг гаргаж л явдаг байх нь. 

Saturday, May 14, 2011

....

Сэргэлэн цовоо явахад хад чулуу хүртэл дуулна
Сэтгэл эмзэглээд ирэхээр гитар хүртэл уйлна
Өнгөтэй өөдтэй явахын цагт бусдын эхнэр ч дагана

Өвдөж зовохын цагт бурхан хүртэл зугтаана
Зугаалж цэнгэж явахад зуун түмэн нөхөдтэй байлаа
Зуурдын зовлонд оочиход зуух олон ноходтой болох юм..


                                              Төрийн Шагналт яруу найрагч Ренчиний Чойном